Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (3 Δεκεμβρίου) θεσπίστηκε και τηρείται παγκόσμια από τα Ηνωμένα Έθνη από το 1992. Εορτάζεται σε όλον τον Πλανήτη προωθώντας την κατανόηση σε θέματα αναπηρίας και την κινητοποίηση υπέρ των δικαιωμάτων αξιοπρέπειας και ευημερίας των ατόμων με αναπηρία. Επιδιώκει την αύξηση του βαθμού ένταξης των ατόμων με αναπηρία σε κάθε πτυχή της πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής. Η αρχική της ονομασία ήταν «Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες».
Το 1976, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ανακήρυξε το 1981 ως Διεθνές Έτος των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες ζητώντας ένα σχέδιο δράσης σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, με ιδιαίτερη έμφαση στην ισότητα των ευκαιριών, την αποκατάσταση και την πρόληψη των αναπηριών.
Το θέμα της συγκεκριμένη ημέρας είναι “η πλήρης συμμετοχή και ισότητα”, η οποία ορίζεται ως το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία να συμμετέχουν πλήρως στη ζωή και την ανάπτυξη των κοινωνιών τους, να απολαμβάνουν συνθήκες διαβίωσης ίσες με εκείνες των άλλων πολιτών, και να έχουν ίσο μερίδιο στη βελτίωση των συνθηκών που προκύπτουν από την κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη.
Όταν αναφερόμαστε σε ειδικές ανάγκες εννοούμε κάθε πνευματική ή σωματική αναπηρία η οποία χρίζει ειδικής μεταχείρισης ώστε το άτομο να αναπτύξει ισότιμα όλες τις ικανότητες του και να ενταχθεί στη κοινωνία. Αυτές μπορεί να είναι αισθητηριακές αναπηρίες (τύφλωση, κώφωση) σωματικές αναπηρίες, (εγκεφαλική παράλυση, ακρωτηριασμένα άκρα) νοητική καθυστέρηση, χρωμοσωμικά σύνδρομα, Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή (αυτισμός), ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (δυσλεξία κλπ).
Περίπου το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού, ή ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι, ζουν με αναπηρίες. Συχνά, δεν γνωρίζουμε τον μεγάλο αριθμό των συμπολιτών μας που ζουν με αναπηρίες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν.
Η Έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας προτείνει στις κυβερνήσεις και τους εταίρους να παρέχουν πρόσβαση σε όλες τις βασικές υπηρεσίες στα άτομα με αναπηρία, να επενδύσουν σε ειδικά προγράμματα για τα άτομα με αναπηρία που βρίσκονται σε ανάγκη, και να υιοθετήσουν εθνικές στρατηγικές και σχέδια δράσης. Για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των παραπάνω πρωτοβουλιών κρίνεται αναγκαία η συμμετοχή και των ίδιων των ατόμων με αναπηρία.
Η Έκθεση του ΠΟΥ παρουσιάζει με αποδείξεις το τι χρειάζεται για να υπερνικηθούν τα εμπόδια στην υγειονομική περίθαλψη, την αποκατάσταση, την εκπαίδευση, την απασχόληση, καθώς και τις υποστηρικτικές υπηρεσίες, για να υπάρξουν τέτοιες συνθήκες που και τα άτομα με ειδικές ανάγκες θα μπορούν να δημιουργήσουν.
Η έκθεση τελειώνει με ένα συγκεκριμένο σύνολο από συνιστώμενες ενέργειες που θα πρέπει να προωθήσουν οι κυβερνήσεις. Ο ΠΟΥ ελπίζει ότι αυτή η πρωτοποριακή Παγκόσμια Έκθεση για την αναπηρία θα συμβάλει σημαντικά στην εφαρμογή της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και ότι στη διασταύρωση της δημόσιας υγείας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ανάπτυξης, η έκθεση είναι ένας απαραίτητος πόρος για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, παροχής υπηρεσιών και αυτούς που στέκονται δίπλα στα άτομα με αναπηρία και τις οικογένειες τους.
Δεν πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε πόσο ζωτικής σημασίας είναι το να είμαστε ανοικτοί σε αυτά που έχουν να μας πουν τα ίδια τα άτομα με αναπηρίες για τη ζωή τους.
Φέτος, η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία συμπίπτει με την πρωτοφανή και δραματική κατάσταση της πανδημίας που βιώνουμε όλοι, αλλά, με ιδιαίτερη σφοδρότητα, οι ανάπηροι συνάνθρωποί μας.